Slechtziendheid, Blindheid
Wat is slechtziendheid en blindheid?
De WHO definitie van slechtziendheid houdt in dat de gezichtsscherpte (met correctie!) minder is dan 0,3 maar meer dan 0,05 of dat het gezichtsveld kleiner is dan 30 graden (zogenaamd kokerzien) maar groter dan 10 graden. Over blindheid wordt gesproken als de gezichtsscherpte minder is dan 0,05 of als het gezichtsveld kleiner is dan 10 graden. De indeling van gezichtsvermogen is als volgt: 506
| Gezichtsscherpte | Gezichtsveld in graden | |
|---|---|---|
| Normaal ziend | ≥ 0.3 | ≥ 30 |
| Slechtziend | < 0.3 en ≥ 0.05 | < 30 en ≥ 10 |
| Blind | < 0.05 | < 10 |
Welke klachten geven slechtziendheid en blindheid?
De gevolgen van slechtziendheid zijn divers, zoals: minder scherp zien, beperkt gezichtsveld (wat vaak leidt tot problemen met overzicht), beperkt diepte-inzicht, beperkte kleurwaarneming en beperkte licht- donkeraanpassing. Blind of slechtziend zijn kan leiden tot communicatieproblemen (missen van non-verbale informatie) en tot problemen met betrekking tot veiligheid, oriëntatie, lezen, schrijven, en het gebruiken van bepaalde voorwerpen. De gevolgen van slechtziendheid verschillen per persoon en zijn afhankelijk van hoe iemand ermee omgaat. Bij mensen met een verstandelijke beperking zijn er bijkomende klachten: gedragsproblemen, onzeker lopen en bij mensen met een ernstige tot zeer ernstige verstandelijke beperking iets verminderde ADL-vaardigheden. 188 507 508
De richting van het verband (wat is oorzaak en wat is gevolg) tussen slechtziendheid en gedragsproblemen is niet onderzocht. Enerzijds kan de slechtziendheid het probleemgedrag verklaren, bijvoorbeeld door problemen in de communicatie. Anderzijds kan de slechtziendheid ontstaan door gedragsproblematiek (oogschade door automutilatie). 189
Hoe vaak komen slechtziendheid en blindheid voor in de algemene bevolking?
In de algemene Nederlandse populatie van 55 jaar en ouder is 1,4% slechtziend en 0,5% blind. 190
Hoe vaak komen slechtziendheid en blindheid voor bij mensen met een verstandelijke beperking?
In een grote Nederlandse prevalentiestudie onder 1.598 volwassenen met een verstandelijke beperking werd slechtziendheid gevonden bij 13,5% en blindheid bij 5,7%. 191
Slechtziendheid en blindheid komen bij mensen met een verstandelijke beperking 12 keer vaker voor dan in de algemene bevolking. De prevalenties zijn hoger bij het downsyndroom, bij personen ouder dan 50 jaar en bij personen met een ernstige verstandelijke beperking.
Bij een Australisch onderzoek (vragenlijsten) onder 2.540 (verzorgers/ouders van) mensen met een verstandelijke beperking bleek 38% van de respondenten visusproblemen te hebben. 192
Slechtziendheid komt voor bij 62 tot 71% van de mensen met een cerebrale parese. 193
| Prevalenties slechtziendheid/blindheid: | ||
|---|---|---|
| Algemene populatie ≥ 55 jaar | Verstandelijk beperkten ≥ 18 jaar | |
| Slechtziend | 1,4 % | 13,5 % |
| Blind | 0,5 % | 5,7 % |
476
476Blom GH, Van der Pol BAE, Soeters I, Dukker NGJ, Heus P, Morshuis-Kottink M, Oltheten JMT, Rhebergen ML, Van Zanten JLH, Eizenga WH, Wiersma Tj. NHG-Standaard Visusklachten(Tweede herziening). NHG-Werkgroep Visusklachten
Blom GH, Van der Pol BAE, Soeters I, Dukker NGJ, Heus P, Morshuis-Kottink M, Oltheten JMT, Rhebergen ML, Van Zanten JLH, Eizenga WH, Wiersma Tj. NHG-Standaard Visusklachten(Tweede herziening). NHG-Werkgroep Visusklachten
116
116Evenhuis HM, Sjoukes L, Koot HM, Kooijman AC. Does visual impairment lead to additional disability in adults with intellectual disabilities? J Intellect Disabil Res. 2009 Jan;53(1):19-28.
Evenhuis HM, Sjoukes L, Koot HM, Kooijman AC. Does visual impairment lead to additional disability in adults with intellectual disabilities? J Intellect Disabil Res. 2009 Jan;53(1):19-28.
477
477Schroeder SR, Marquis JG, Reese RM, Richman DM, Mayo-Ortega L, Oyama-Ganiko R, LeBlanc J, Brady N, Butler MG, Johnson T, Lawrence L.Risk factors for self-injury, aggression, and stereotyped behavior among young children at risk for intellectual and developmental disabilities. Am J Intellect Dev Disabil. 2014 Jul;119(4):351-70
Schroeder SR, Marquis JG, Reese RM, Richman DM, Mayo-Ortega L, Oyama-Ganiko R, LeBlanc J, Brady N, Butler MG, Johnson T, Lawrence L.Risk factors for self-injury, aggression, and stereotyped behavior among young children at risk for intellectual and developmental disabilities. Am J Intellect Dev Disabil. 2014 Jul;119(4):351-70
478
478Dijkhuizen A, Hilgenkamp TI, Krijnen WP, van der Schans CP, Waninge A. The impact of visual impairment on the ability to perform activities of daily living for persons with severe/profound intellectual disability. Res Dev Disabil. 2016 Jan;48:35-42
Dijkhuizen A, Hilgenkamp TI, Krijnen WP, van der Schans CP, Waninge A. The impact of visual impairment on the ability to perform activities of daily living for persons with severe/profound intellectual disability. Res Dev Disabil. 2016 Jan;48:35-42
117
117De Winter CF, Jansen AAC, Evenhuis HM. Physical conditions and challenging behaviour in people with intellectual disability: a systematic review. J Intellect Disabil Res. 2011 Jul;55(7):675-98.
De Winter CF, Jansen AAC, Evenhuis HM. Physical conditions and challenging behaviour in people with intellectual disability: a systematic review. J Intellect Disabil Res. 2011 Jul;55(7):675-98.
118
118Klaver CW, Wolfs CW, Vingerling R, Hofman A, de Jong TVM. Age-Specific Prevalence and Causes of Blindness en Visual Impairment in the Older Population; the Rotterdam study. Arch Ophthalmol. 1998;116:653-658.
Klaver CW, Wolfs CW, Vingerling R, Hofman A, de Jong TVM. Age-Specific Prevalence and Causes of Blindness en Visual Impairment in the Older Population; the Rotterdam study. Arch Ophthalmol. 1998;116:653-658.
119
119Splunder van J, Stilma JS, Bernsen RM, Evenhuis HM. Prevalence of visual impairment in adults with intellectual disabilities in the Netherlands: cross-sectional study. Eye (Lond). 2006 Sep;20(9):1004-10.
Splunder van J, Stilma JS, Bernsen RM, Evenhuis HM. Prevalence of visual impairment in adults with intellectual disabilities in the Netherlands: cross-sectional study. Eye (Lond). 2006 Sep;20(9):1004-10.
120
120Koritsas S, Iacono T. Secondary conditions in people with developmental disability. Am J Intellect Dev Disabil. 2011 Jan;116(1):36-47
Koritsas S, Iacono T. Secondary conditions in people with developmental disability. Am J Intellect Dev Disabil. 2011 Jan;116(1):36-47
121
121Odding E, Roebroeck ME, Stam HJ. The epidemiology of cerebral palsy: incidence, impairments and risk factors. Diasbil Rehabil. 2006 Feb;28(4):181-91
Odding E, Roebroeck ME, Stam HJ. The epidemiology of cerebral palsy: incidence, impairments and risk factors. Diasbil Rehabil. 2006 Feb;28(4):181-91