Bloedarmoede
Wat is bloedarmoede?
Bij bloedarmoede (anemie) bevat het bloed te weinig rode bloedcellen of zit er te weinig hemoglobine (Hb) in deze cellen. Hierdoor wordt er minder zuurstof vervoerd. Er zijn drie hoofdoorzaken van deze aandoening: teveel vernietiging van rode bloedcellen, bloedverlies en onvoldoende aanmaak van rode bloedcellen door het beenmerg.
Welke klachten geeft bloedarmoede?
De klachten van bloedarmoede zijn moeheid en zich zwak voelen, weinig eetlust of energie hebben en snel benauwd of kortademig zijn bij inspanning. Verder kunnen klachten optreden als duizeligheid, het gevoel flauw te vallen, hartkloppingen, zweten, hoofdpijn en oorsuizen. Ook te zien aan een bleek uiterlijk als het hemoglobinegehalte in het bloed sterk verminderd is.
Voor mensen met een verstandelijke beperking is het soms niet mogelijk om de klachten kenbaar te maken. Het kan zijn dat de omgeving dan alleen een gedragsverandering opmerkt.
Hoe vaak komt bloedarmoede voor in de algemene bevolking?
In Nederland heeft 12,5% van de bevolking bloedarmoede; wereldwijd heeft 24,8% van de bevolking bloedarmoede. De hoogste prevalenties zijn te vinden bij jonge 'preschool' kinderen, (zwangere) vrouwen, schoolgaande kinderen en ouderen. 80
Het aantal nieuwe patiënten dat zich bij de huisarts meldt met bloedarmoede, is 8,6 per 1000 per jaar. Bij de helft van de patiënten gaat het om bloedarmoede ten gevolge van ijzergebrek, vooral bij vrouwen tussen 15 en 50 jaar. 461
Hoe vaak komt bloedarmoede voor bij mensen met een verstandelijke beperking?
In een Japanse studie onder 477 mensen in een intramurale setting bleek 26% van de onderzochte groep bloedarmoede te hebben 81 . De bloedarmoede bleek positief gecorreleerd te zijn met het mannelijke geslacht en het gebruik van antiepileptica en antipsychotica. Een hoog BMI en het downsyndroom bleken gecorreleerd aan een normaal Hb.
In Taiwan had 11,6% van 973 schoolgaande kinderen met een verstandelijke beperking bloedarmoede 82 . Voorspellend waren de factoren jongere leeftijd en vrouwelijk geslacht. Significant gecorreleerd waren ondergewicht en een lager niveau van verstandelijke beperking.
In een Amerikaans onderzoek onder 1.371 mensen met een verstandelijke beperking ouder dan 40 jaar werd bloedarmoede in verhoogde mate gevonden bij mensen met cerebrale parese. 83
In de Nederlandse GOUD-studie werd onder ouderen (50-plussers) met een verstandelijke beperking een prevalentie van 16,8% van bloedarmoede gevonden. Bij deze ouderen is dit geassocieerd met een verhoogde kwetsbaarheid. 462
8
8Benoist de B, McLean E, Egli I, Cogswell M. Worldwide prevalence of anaemia 1993–2005: WHO global database on anaemia. Geneva: World Health Organization 2008
Benoist de B, McLean E, Egli I, Cogswell M. Worldwide prevalence of anaemia 1993–2005: WHO global database on anaemia. Geneva: World Health Organization 2008
431
431NHG-werkgroep Anemie. NHG-Standaard Anemie. Huisarts Wet 2014;57(10):528-36
NHG-werkgroep Anemie. NHG-Standaard Anemie. Huisarts Wet 2014;57(10):528-36
9
9Ohwada H, Nakayama T, Tomono Y, Yakanaka K. An eipemiological study on anemia among institutionalized people with intellectual and/or motor disability with special reference to its frequency, severety and predictors. MC Public Health. 2006 Apr 3;6:85
Ohwada H, Nakayama T, Tomono Y, Yakanaka K. An eipemiological study on anemia among institutionalized people with intellectual and/or motor disability with special reference to its frequency, severety and predictors. MC Public Health. 2006 Apr 3;6:85
10
10Lin JD, Lin PY, Lin LP, Hsu SW, Loh CH, Yen CF, Fang WH, Chien WC, Tang CC, Wu CL. Prevalence and associated risk factors of anemia in children and adolescents with intellectual disabilities. Res Dev Disabil. 2010 Jan-Feb;31(1):25-32
Lin JD, Lin PY, Lin LP, Hsu SW, Loh CH, Yen CF, Fang WH, Chien WC, Tang CC, Wu CL. Prevalence and associated risk factors of anemia in children and adolescents with intellectual disabilities. Res Dev Disabil. 2010 Jan-Feb;31(1):25-32
11
11Janicki MP, Davidson PW, Henderson CM, McCallion P, Taets JD, Force LT, Sulkes SB, Frangenberg E, Ladrigan PM. Health characteristics and health services utilization in older adults with intellectual disability living in community residences. J Intellect Disabil Res. 2002 May;46(Pt 4):287-98
Janicki MP, Davidson PW, Henderson CM, McCallion P, Taets JD, Force LT, Sulkes SB, Frangenberg E, Ladrigan PM. Health characteristics and health services utilization in older adults with intellectual disability living in community residences. J Intellect Disabil Res. 2002 May;46(Pt 4):287-98
432
432Schoufour JD, Echteld MA, Boonstra A, Groothuismink ZM, Evenhuis HM. Biochemical measures and frailty in people with intellectual disabilities.Age Ageing. 2016 Jan;45(1):142-8
Schoufour JD, Echteld MA, Boonstra A, Groothuismink ZM, Evenhuis HM. Biochemical measures and frailty in people with intellectual disabilities.Age Ageing. 2016 Jan;45(1):142-8