Gewrichtsproblemen
Wat zijn gewrichtsproblemen?
Bij problemen van de gewrichten wordt onderscheid gemaakt tussen aandoeningen waarbij er een ontsteking is in de gewrichten (inflammatoire gewrichtsaandoeningen, artritis) en waarbij er geen ontsteking is in de gewrichten. De meest voorkomende inflammatoire gewrichtsaandoeningen zijn reumatoïde artritis en jicht artritis. De meest voorkomende niet inflammatoire gewrichtsaandoening is artrose (naast de veel voorkomende voorbijgaande gewrichtsklachten, waarbij geen specifieke diagnose gesteld wordt).
- Reumatoïde artritis is een auto-immuun ziekte die zich kenmerkt door chronische ontstekingen van meer gewrichten. De ontsteking komt vooral voor in de kleine gewrichten van handen en voorvoeten, maar kan zich in vrijwel alle gewrichten manifesteren.
- Jicht artritis is een ontsteking in een gewricht veroorzaakt door urinezuurkristallen. Het geneest meestal binnen een tot drie weken, maar kan na verloop van tijd weer terugkomen. Dit noemen we een jichtaanval.
- Artrose is een andere naam voor gewrichtsslijtage en komt vooral voor bij ouderen.
Welke klachten geven gewrichtsproblemen?
- Reumatoïde artritis geeft als klachten stijfheid, gewrichtsvervormingen en afbraak van kraakbeen, bot en gewrichtskapsel. Bij reumatoïde artritis gaat weliswaar veel aandacht uit naar de gewrichtsafwijkingen, maar in feite is het een ziekte die op het hele lichaam ingrijpt. Ook klachten als moeheid, gewichtsverlies, koorts en stoornissen aan organen als het hart, de bloedvaten, de longen, de zenuwen en de nieren kunnen een gevolg van de ziekte zijn.
- Jicht artritis geeft pijn in een gewricht, meestal aan de basis van de grote teen, soms in de middenvoet, enkel, knie of pols. Wanneer de ontsteking opkomt, wordt het gewricht dik (zwelling), rood en warm. Mensen met jicht hebben soms kleine knobbeltjes onder de huid (tophi). Dit zijn ophopingen van urinezuurkristallen. De tophi zitten bijvoorbeeld op de vingers, tenen, knie, elleboog, op de oorschelp of bij de hiel. Urinezuurkristallen kunnen ook nierstenen vormen. 337
- Artrose geeft pijn, ochtend- en startstijfheid en bewegingsbeperkingen. 581
Voor mensen met een verstandelijke beperking is het soms niet mogelijk om de genoemde klachten kenbaar te maken. Het kan zijn dat de omgeving dan alleen een gedragsverandering opmerkt.
Hoe vaak komen gewrichtsproblemen voor in de algemene bevolking?
Artritis komt bij 2,3% van de algemene bevolking voor waaronder 1,7% jichtartritis en 0,5% reumatoïde artritis. 337
Artrose komt bij 4,0% voor. 338
Hoe vaak komen gewrichtsproblemen voor bij mensen met een verstandelijke beperking?
Gewrichtsaandoeningen lijken vaker voor te komen bij mensen met een verstandelijke beperking dan in de algemene bevolking.
In een Ierse studie had 20,9% van 753 deelnemers van 40 jaar en ouder met een verstandelijke beperking last van gewrichtsklachten. Dit is een combinatie van inflammatoire en niet-inflammatoire gewrichtsproblemen. 582
In een Engels onderzoek werd een prevalentie van 23,9% van artritis gevonden onder 134 mensen met een verstandelijke beperking tussen de 65 en 94 jaar en een prevalentie van 5,5% onder 73 mensen met een verstandelijke beperking van 20 tot en met 64 jaar. 339
In een Europees onderzoek (vragenlijsten) onder een gelegenheidssteekproef van 1.269 volwassenen met een verstandelijke beperking is een prevalentie van artritis en artrose samen van 7,9% gevonden. 340
Bij een groot Australisch onderzoek middels het verzenden van vragenlijsten onder 2.540 (verzorgers/ouders van) mensen met een verstandelijke beperking bleek 15% van de respondenten last te hebben van artritis. 341
In een Canadees onderzoek werd juist een lagere prevalentie van artritis gevonden dan in de algemene populatie. Omdat dit een vragenlijstenonderzoek was, kan het ook zijn dat dit een onderschatting van de gewrichtsproblematiek was, als deze vaak niet bekend waren (als mensen hun klachten bijv. niet goed kunnen uiten). 583
Hoe vaak alleen reumatoïde artritis voorkomt bij mensen met een verstandelijke beperking is onbekend. Wel wordt een andere vorm van artritis namelijk juveniele idiopathische artritis vaker beschreven bij kinderen met het downsyndroom. 342
Ander onderzoek laat zien dat bij mensen met het downsyndroom de auto-antilichamen (reuma-factor) al in een vroeg stadium verhoogd kunnen zijn, zonder dat er klinische verschijnselen zijn. Dat zou een voorbode kunnen zijn voor reumatische aandoeningen. 343
Het is onbekend hoe vaak jicht voorkomt bij mensen met een verstandelijke beperking. Wel is het bekend dat het voorkomt bij bepaalde syndromen, zoals het syndroom van Lesch-Nyhan. 344 , 346
Bij het downsyndroom wordt vaak een verhoogd urinezuur gevonden, maar of dit ook leidt tot meer jicht artritis is onduidelijk. 345 , 346
Het is verder onbekend hoe vaak artrose voorkomt bij mensen met een verstandelijke beperking.
265
265Janssens HJEM, Lagro HAHM, Van Peet PG, Gorter KJ, Van der Pas P, Van der Paardt M, Woutersen-Koch H. NHG-Standaard Artritis. Huisarts Wet 2009;52(9):439-53.
Janssens HJEM, Lagro HAHM, Van Peet PG, Gorter KJ, Van der Pas P, Van der Paardt M, Woutersen-Koch H. NHG-Standaard Artritis. Huisarts Wet 2009;52(9):439-53.
551
551De Jong L, Janssen PGH, Keizer D, Köke AJA, Schiere S, Van Bommel M, Van Coevorden RS, Van de Vusse A, Van den Donk M, Van Es A, Veldhoven CMM, Verduijn MM. NHG-Werkgroep Pijn. NHG-Standaard Pijn. Nederlands Huisartsen Genootschap, 2015
De Jong L, Janssen PGH, Keizer D, Köke AJA, Schiere S, Van Bommel M, Van Coevorden RS, Van de Vusse A, Van den Donk M, Van Es A, Veldhoven CMM, Verduijn MM. NHG-Werkgroep Pijn. NHG-Standaard Pijn. Nederlands Huisartsen Genootschap, 2015
265
265Janssens HJEM, Lagro HAHM, Van Peet PG, Gorter KJ, Van der Pas P, Van der Paardt M, Woutersen-Koch H. NHG-Standaard Artritis. Huisarts Wet 2009;52(9):439-53.
Janssens HJEM, Lagro HAHM, Van Peet PG, Gorter KJ, Van der Pas P, Van der Paardt M, Woutersen-Koch H. NHG-Standaard Artritis. Huisarts Wet 2009;52(9):439-53.
266
266Poos MJJC, Gommer AM. Artrose. In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM, <http://www.nationaalkompas.nl> Gezondheid en ziekte\ Ziekten en aandoeningen\ Bewegingsstelsel en bindweefsel\ Artrose, 24 juni 2009. Vanaf medio 2016 beschikbaar op www.volksgezondheidenzorg.info
Poos MJJC, Gommer AM. Artrose. In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM, <http://www.nationaalkompas.nl> Gezondheid en ziekte\ Ziekten en aandoeningen\ Bewegingsstelsel en bindweefsel\ Artrose, 24 juni 2009. Vanaf medio 2016 beschikbaar op www.volksgezondheidenzorg.info
552
552McCarron M, Swinburne J, Burke E, McGlinchey E, Carroll R, McCallion P. Patterns of multimorbidity in an older population of persons with an intellectual disability: results from the intellectual disability supplement to the Irish longitudinal study on aging (IDS-TILDA). Res Dev Disabil. 2013 Jan;34(1):521-7
McCarron M, Swinburne J, Burke E, McGlinchey E, Carroll R, McCallion P. Patterns of multimorbidity in an older population of persons with an intellectual disability: results from the intellectual disability supplement to the Irish longitudinal study on aging (IDS-TILDA). Res Dev Disabil. 2013 Jan;34(1):521-7
267
267Cooper SA. Clinical study of the effects of age on the physical health of adults with mental retardation. Am J Ment Retard. 1998 May;102(6):582-9.
Cooper SA. Clinical study of the effects of age on the physical health of adults with mental retardation. Am J Ment Retard. 1998 May;102(6):582-9.
268
268Haveman M, Perry J, Salvador-Carulla L, Walsh PN, Kerr M, Van Schrojenstein Lantman-de Valk H, Van Hove G, Berger DM, Azema B, Buono S, Cara AC, Germanavicius A, Linehan C, Määttä T, Tossebro J, Weber G. Ageing and health status in adults with intellectual disabilities: results of the European POMONA II study. J Intellect Dev Disabil. 2011 Mar;36(1):49-60
Haveman M, Perry J, Salvador-Carulla L, Walsh PN, Kerr M, Van Schrojenstein Lantman-de Valk H, Van Hove G, Berger DM, Azema B, Buono S, Cara AC, Germanavicius A, Linehan C, Määttä T, Tossebro J, Weber G. Ageing and health status in adults with intellectual disabilities: results of the European POMONA II study. J Intellect Dev Disabil. 2011 Mar;36(1):49-60
269
269Koritsas S, Iacono T. Secondary conditions in people with developmental disability. Am J Intellect Dev Disabil. 2011 Jan;116(1):36-47
Koritsas S, Iacono T. Secondary conditions in people with developmental disability. Am J Intellect Dev Disabil. 2011 Jan;116(1):36-47
553
553Morin D, Mérineau-Côté J, Ouellette-Kuntz H, Tassé MJ, Kerr M. A comparison of the prevalence of chronic disease among people with and without intellectual disability. Am J Intellect Dev Disabil. 2012 Nov;117(6):455-63.
Morin D, Mérineau-Côté J, Ouellette-Kuntz H, Tassé MJ, Kerr M. A comparison of the prevalence of chronic disease among people with and without intellectual disability. Am J Intellect Dev Disabil. 2012 Nov;117(6):455-63.
270
270Juj H, Emery H. The arthropathy of Down syndrome: an underdiagnosed and under-recognized condition. J Pediatr. 2009 Feb;154(2):234-8.
Juj H, Emery H. The arthropathy of Down syndrome: an underdiagnosed and under-recognized condition. J Pediatr. 2009 Feb;154(2):234-8.
271
271Da Rosa Utiyama SR, Nisihara RM, Nass FR, Oliveira NP, Fiedler PT, de Messias-Reason IT. Autoantibodies in patients with Down syndrome: early senescence of the immune system or precocious markers for immunological diseases? J Paediatr Child Health. 2008 Apr;44(4):182-6.
Da Rosa Utiyama SR, Nisihara RM, Nass FR, Oliveira NP, Fiedler PT, de Messias-Reason IT. Autoantibodies in patients with Down syndrome: early senescence of the immune system or precocious markers for immunological diseases? J Paediatr Child Health. 2008 Apr;44(4):182-6.
272
272Nyhan WL. Lesch-Nyhan Disease. J Hist Neurosci. 2005 Mar;14(1):1-10.
Nyhan WL. Lesch-Nyhan Disease. J Hist Neurosci. 2005 Mar;14(1):1-10.
274
274Chen YC, Wang PW, Pan TL, Wallace CG, Chen CJ. Proteomic analysis of Down’s syndrome patients with gout. Clin Chim Acta. 2006 Jul 15;369(1):89-94.
Chen YC, Wang PW, Pan TL, Wallace CG, Chen CJ. Proteomic analysis of Down’s syndrome patients with gout. Clin Chim Acta. 2006 Jul 15;369(1):89-94.
273
273Kamatani N, Yamanaka H, Totokawa S, Kashiwazaki S, Higurashi M. Down syndrome with coexistent gout: report of six patients and possible reasons for the scarcity of descriptions of this association. Ann Rheum Dis. 1996 Sep;55(9):649-50.
Kamatani N, Yamanaka H, Totokawa S, Kashiwazaki S, Higurashi M. Down syndrome with coexistent gout: report of six patients and possible reasons for the scarcity of descriptions of this association. Ann Rheum Dis. 1996 Sep;55(9):649-50.
274
274Chen YC, Wang PW, Pan TL, Wallace CG, Chen CJ. Proteomic analysis of Down’s syndrome patients with gout. Clin Chim Acta. 2006 Jul 15;369(1):89-94.
Chen YC, Wang PW, Pan TL, Wallace CG, Chen CJ. Proteomic analysis of Down’s syndrome patients with gout. Clin Chim Acta. 2006 Jul 15;369(1):89-94.