Luxatie, Ontwrichting
Wat zijn luxaties?
Een luxatie is het uit de kom schieten van een gewricht. In de algemene bevolking zijn dit meestal de schouder of vingerkootjes (ten gevolge van een trauma). De heup kan luxeren na een heupoperatie waarbij iemand een heupprothese heeft gekregen. Bij mensen met een verstandelijke beperking komen door o.a. spasticiteit en bepaalde syndromen meer (sub)luxaties van de heup en knieschijf voor. 594
Welke klachten geeft een luxatie?
De klachten zijn pijn, standafwijkingen en het niet meer kunnen gebruiken van het gewricht en dus bewegingsbeperking.
Voor mensen met een verstandelijke beperking is het soms niet mogelijk om pijnklachten kenbaar te maken. Het kan zijn dat de omgeving dan alleen een gedragsverandering en een standafwijking opmerkt.
Hoe vaak komt een luxatie voor in de algemene bevolking?
0,1% van de bevolking komt per jaar met een luxatie bij de huisarts. 373 Dit is een onderschatting van het werkelijke aantal, omdat alle mensen die rechtstreeks naar het ziekenhuis gaan, niet meegeteld zijn.
Hoe vaak komt een luxatie voor bij mensen met een verstandelijke beperking?
In een Nederlands onderzoek onder 119 kinderen met spasticiteit heeft 3,4% een luxatie van een of beide heupen. 374
Bij volwassenen met spasticiteit wordt gerapporteerd dat 15% een luxatie en 12% een subluxatie van de heup heeft. 375
Luxaties van de knieschijf worden bijvoorbeeld gezien bij het Rubinsteintaybisyndroom. 376 , 377 , 378
Bij het downsyndroom komen ten gevolge van hypotonie, hypermobiliteit van de gewrichten en laxiteit van de ligamenten dislocaties voor. Naast heupluxaties worden dislocaties in de hoge nekwervels (atlanto-axiale instabiliteit) geconstateerd. 379 , 380 , 381
564
564Braam W, Duinen-Maas MJ van, Festen DAM, Gelderen I van, Huisman SA, Tonino MAM, Medische zorg voor patiënten met een verstandelijke beperking. Uitgeverij Prelum, 2014
Braam W, Duinen-Maas MJ van, Festen DAM, Gelderen I van, Huisman SA, Tonino MAM, Medische zorg voor patiënten met een verstandelijke beperking. Uitgeverij Prelum, 2014
301
301Linden van der MW, Wester GP, de Bakker DH, Schellevis FG. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk: klachten en aandoeningen in de bevolking en in de huisartspraktijk. Utrecht/Bilthoven: NIVEL/RIVM 2004.
Linden van der MW, Wester GP, de Bakker DH, Schellevis FG. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk: klachten en aandoeningen in de bevolking en in de huisartspraktijk. Utrecht/Bilthoven: NIVEL/RIVM 2004.
302
302Wichers M, Hilberink S, Roebroeck ME, van Nieuwenhuizen O, Stam HJ. Motor impairments and activity limitations in children with spastic cerebral palsy: a Dutch population-based study. J Rehabil Med. 2009 Apr;41(5):367-74.
Wichers M, Hilberink S, Roebroeck ME, van Nieuwenhuizen O, Stam HJ. Motor impairments and activity limitations in children with spastic cerebral palsy: a Dutch population-based study. J Rehabil Med. 2009 Apr;41(5):367-74.
303
303Noonan KJ, Jones J, Pierson J, Honkamp NJ, Leverson G. Hip function in adults with severe cerebral palsy. J Bone Joint Surg Am. 2004 Dec;86-A(12):2607-13.
Noonan KJ, Jones J, Pierson J, Honkamp NJ, Leverson G. Hip function in adults with severe cerebral palsy. J Bone Joint Surg Am. 2004 Dec;86-A(12):2607-13.
304
304Stevens CA. Patellar dislocation in Rubenstein-Taybi syndrome. Am J Med Genet. 1997 Oct 17;72(2):188-90.
Stevens CA. Patellar dislocation in Rubenstein-Taybi syndrome. Am J Med Genet. 1997 Oct 17;72(2):188-90.
305
305Lázaro JS, Herráez SS, Gállego LD, Caballero EG, Díaz JF. Spontaneous patella dislocation in Rubinstein Taybi Syndrome. Knee. 2007 Jan;14(1):68-70.
Lázaro JS, Herráez SS, Gállego LD, Caballero EG, Díaz JF. Spontaneous patella dislocation in Rubinstein Taybi Syndrome. Knee. 2007 Jan;14(1):68-70.
306
306Ceynowa M, Mazurek T. Congenital patella dislocation in a child with Rubinstein-Taybi syndrome. J Pediatr Orthop B. 2009 Jan;18(1):47-50.
Ceynowa M, Mazurek T. Congenital patella dislocation in a child with Rubinstein-Taybi syndrome. J Pediatr Orthop B. 2009 Jan;18(1):47-50.
307
307Caird MS, Wills BP, Dormans JP. Down syndrome in children: the role of the orthopaedic surgeon. J Am Acad Orthop Surg. 2006 Oct;14(11):610-9.
Caird MS, Wills BP, Dormans JP. Down syndrome in children: the role of the orthopaedic surgeon. J Am Acad Orthop Surg. 2006 Oct;14(11):610-9.
308
308Taggard DA, Menezes AH, Ryken TC. Treatment of Down syndrome-associated craniovertebral junction abnormalities. J Neurosurg. 2000 Oct;93(2 Suppl):205-13.
Taggard DA, Menezes AH, Ryken TC. Treatment of Down syndrome-associated craniovertebral junction abnormalities. J Neurosurg. 2000 Oct;93(2 Suppl):205-13.
309
309Brockmeyer D. Down syndrome and craniovertebral instability. Topic review and treatment recommendations. Pediatr Neurosurg. 1999 Aug;31(2):71-7.
Brockmeyer D. Down syndrome and craniovertebral instability. Topic review and treatment recommendations. Pediatr Neurosurg. 1999 Aug;31(2):71-7.