Contracturen

Wat is een contractuur?

Een contractuur is een niet normale stand (dwangstand) van een gewricht of lichaamsdeel. Contracturen ontstaan doordat lichaamsdelen langdurig een bepaalde stand hebben zonder enige activiteit. Hierdoor ontstaat een blijvende verkorting of samentrekking van de spier, met een verkromming of verstijving van het lichaamsdeel als gevolg.

 

Welke klachten geeft een contractuur?

Een contractuur geeft een bewegingsbeperking, pijn en een standafwijking.
Voor mensen met een verstandelijke beperking is het soms niet mogelijk om pijn kenbaar te maken. Het kan zijn dat de omgeving dan alleen een gedragsverandering en de standafwijking opmerkt.

 

Hoe vaak komen contracturen voor in de algemene bevolking?

In algemene zin is hierover in de literatuur geen informatie beschikbaar. Wel is er onderzoek in subgroepen verricht. Onder ouderen (met name ouderen in verpleeghuizen) heeft 15% tot 75% contracturen. 382


Mensen met Alzheimer hebben in 75% van de gevallen contracturen, mensen met een hersenletsel/CVA in 16% tot 84%, mensen met beschadiging van het ruggenmerg in 14% tot 51%. 383


In een Nederlandse studie onder verpleeghuis patiënten met aandoeningen van het centraal zenuwstelsel had 58% van hen contracturen. 595

 

Hoe vaak komen contracturen voor bij mensen met een verstandelijke beperking?

Bij een recent Australisch onderzoek (vragenlijsten) onder 2.540 (verzorgers/ ouders van) mensen met een verstandelijke beperking bleek 26% van de respondenten bekend te zijn met contracturen. 387

 

Te verwachten is dat ouderen met een verstandelijke beperking een even grote of grotere kans op contracturen hebben dan de algemene bevolking. Daarnaast hebben mensen met een (spastische) cerebrale parese een zeer grote kans op contracturen. Dit komt door de spasticiteit, de accumulatie van bindweefsel en de verminderde spierkracht. 384

 

In een studie onder 26 kinderen met cerebrale parese hadden alle kinderen collageenophoping (fibroseren/ bindweefselvorming) in de spastische spieren. De mate waarin hangt samen met de ernst van de spasticiteit. 385


In Nederlands onderzoek heeft van de 119 kinderen met spasticiteit 60% een bewegingsbeperking in de gewrichten. 386

Bij de algemene bevolking is dit niet bekend
26% Mensen met een verstandelijke beperking

310

310

Gnass I, Bartoszek G, Thiesemann R, Meyer G.Joint contractures in older age : A systematic literature review. Gerontol Geriatr. 2010 Jan 14.

Gnass I, Bartoszek G, Thiesemann R, Meyer G.Joint contractures in older age : A systematic literature review. Gerontol Geriatr. 2010 Jan 14.

311

311

Fergusson D, Hutton B, Drodge A.The epidemiology of major joint contractures: a systematic review of the literature.Clin Orthop Relat Res. 2007 Mar;456:22-9.

Fergusson D, Hutton B, Drodge A.The epidemiology of major joint contractures: a systematic review of the literature.Clin Orthop Relat Res. 2007 Mar;456:22-9.

565

565

Meijer R, Wolswijk A, Eijsden HV. Prevalence, impact and treatment of spasticity in nursing home patients with central nervous system disorders: a cross-sectional study. Disabil Rehabil. 2016 Mar 3:1-9.

Meijer R, Wolswijk A, Eijsden HV. Prevalence, impact and treatment of spasticity in nursing home patients with central nervous system disorders: a cross-sectional study. Disabil Rehabil. 2016 Mar 3:1-9.

315

315

Koritsas S, Iacono T. Secondary conditions in people with developmental disability. Am J Intellect Dev Disabil. 2011 Jan;116(1):36-47

Koritsas S, Iacono T. Secondary conditions in people with developmental disability. Am J Intellect Dev Disabil. 2011 Jan;116(1):36-47

312

312

Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen. Richtlijn diagnostiek en behandeling van kinderen met spastische Cerebrale Parese. 2006. Utrecht, Nederland.

Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen. Richtlijn diagnostiek en behandeling van kinderen met spastische Cerebrale Parese. 2006. Utrecht, Nederland.

313

313

Booth CM, Cortina-Borja MJ, Theologis TN. Collagen accumulation in muscles of children with cerebral palsy and correlation with severity of spasticity. Dev Med Child Neurol. 2001 May;43(5):314-20.

Booth CM, Cortina-Borja MJ, Theologis TN. Collagen accumulation in muscles of children with cerebral palsy and correlation with severity of spasticity. Dev Med Child Neurol. 2001 May;43(5):314-20.

314

314

Wichers M, Hilberink S, Roebroeck ME, van Nieuwenhuizen O, Stam HJ. Motor impairments and activity limitations in children with spastic cerebral palsy: a Dutch population-based study. J Rehabil Med. 2009 Apr;41(5):367-74.

Wichers M, Hilberink S, Roebroeck ME, van Nieuwenhuizen O, Stam HJ. Motor impairments and activity limitations in children with spastic cerebral palsy: a Dutch population-based study. J Rehabil Med. 2009 Apr;41(5):367-74.