Glutenovergevoeligheid

Wat is glutenovergevoeligheid?

Coeliakie (glutenovergevoeligheid) is een ziekte die kan optreden bij mensen die daar een erfelijke aanleg voor hebben en die bij het eten van gluten afwijkingen in de dunne darm krijgen. Er kunnen naast de dunne darm meer organen aangedaan zijn.

Welke klachten geeft glutenovergevoeligheid?

De volgende klachten kunnen optreden: diarree, gewichtsverlies, groeiachterstand (bij kinderen), braken, buikpijn, opgezette buik al of niet met rommelingen, anorexia en harde ontlasting / obstipatie. De aanwezigheid van overgewicht sluit de diagnose niet uit.

Daarnaast kunnen er symptomen van andere organen zijn: dermatitis herpetiformis (een intens jeukende rode huidafwijking aan armen en benen), bloedarmoede door ijzergebrek, verhoogde waardes van leverenzymen in het bloed, geringe lichaamslengte, vermoeidheid, vitaminetekorten, ondervoeding, regelmatig terugkerende ontsteking van het mondslijmvlies en glazuurdefecten van de tanden.
Glutenovergevoeligheid kan ook samenhangen met autoimmuunziekten waarvan schildklierlijden en diabetes mellitus type 1 voorbeelden zijn. Daarnaast is voor patiënten met glutenovergevoeligheid een verscheidenheid aan neuro-psychiatrische condities gerapporteerd zoals depressie, angst, perifere neuropathie (zenuwaandoening), ataxie (bewegingsstoornis), epilepsie en migraine. ³¹⁶

Voor mensen met een verstandelijke beperking is het soms niet mogelijk om genoemde klachten kenbaar te maken. Het kan zijn dat de omgeving dan alleen een gedragsverandering opmerkt.

Hoe vaak komt glutenovergevoeligheid voor in de algemene bevolking? ³¹⁶

Bij volwassenen heeft 0,016% een herkende en 0,35% een niet herkende coeliakie (prevalenties). Bij kinderen krijgt 0,054% (incidentie) een herkende coeliakie en heeft 0,51% (prevalentie) een niet herkende coeliakie. ³¹⁶

Hoe vaak komt glutenovergevoeligheid voor bij mensen met een verstandelijke beperking?

Hoe vaak coeliakie voorkomt in de totale populatie van mensen met een verstandelijke beperking, is onbekend.

In een studie onder kinderen met een verstandelijke beperking zonder syndroomdiagnose hadden zij even vaak coeliakie (5,5%) als de groep gezonde controlekinderen. ⁵⁶⁵

Mensen met het Down-syndroom hebben vaker coeliakie ^{566   567} ; in Nederland is de prevalentie 8%  ³¹⁶ .

In een Portugees onderzoek onder 98 kinderen en volwassenen met het downsyndroom bleek de prevalentie 9,2%. ³¹⁷

Mensen met het downsyndroom met coeliakie hebben vaak gastro-intestinale klachten zoals chronische diarree en ook groeivertraging, maar een derde heeft geen klachten. De coeliakie kan al op jonge leeftijd optreden, hoewel het ook in de loop van de tijd kan optreden.

Ook bij het Turnersyndroom (4% ³¹⁶ tot 9,5% ⁵⁶⁸ ) en het Williamssyndroom (2,2% ⁵⁶⁸ tot 8% ³¹⁶ ) komt coeliakie vaker voor.