Allergie

Wat is een allergie?

Een allergie is een vorm van overgevoeligheid van het lichaam, waarbij het immuunsysteem op stoffen (allergenen) reageert die in principe onschadelijk zijn en geen ziekte veroorzaken. Allergische reacties zijn het gevolg van diverse manieren van blootstelling aan een allergeen:

• door inademing (inhalatieallergie) bijvoorbeeld bij huisstofmijtallergie, hooikoorts en astma
• via het maag-darmkanaal (voedselallergie) bijvoorbeeld door het eten van koemelk, ei en pinda
• door een insectensteek (insectenallergie) bijvoorbeeld door een bij of wesp
• door toediening van een geneesmiddel (geneesmiddelallergie) bijvoorbeeld bij inname van penicilline
• via contact met de huid (contactallergie) bijvoorbeeld door contact met nikkel of parfum.

Welke klachten geeft een allergie?

De klachten zijn afhankelijk van het soort allergie. Voorbeelden zijn: geïrriteerd bindvlies van het oog met vochtige afscheiding, allergische verkoudheid, astma (benauwdheid), huidafwijkingen als eczeem, netelkoorts of galbulten (urticariae), jeukende vochtophopingen van huid en slijmvliezen (angio-oedeem) of een levensbedreigende algemene overgevoeligheidsreactie (anafylaxie).

Hoe vaak komt een allergie voor in de algemene bevolking?

Op basis van het aantal gebruikers van antihistaminica in 2008 hebben tenminste 1,2 miljoen mensen in Nederland een allergie; op een bevolking van 16.500.000 mensen komt dit neer op ongeveer 7%. ⁸⁴

Op basis van huisartsenregistraties wordt geschat dat in Nederland ongeveer 3% van de bevolking astma heeft en ongeveer 1,5% constitutioneel eczeem. Voor andere allergische aandoeningen als hooikoorts en voedselallergie is het moeilijker in te schatten hoeveel mensen hier aan lijden. ⁸⁴

Het vermoeden van een voedselovergevoeligheid of allergie komt veel vaker voor dan een aangetoonde voedselallergie. Ruim 10% van de bevolking denkt last te hebben van een voedselovergevoeligheid. ⁴⁶⁴

Huisartsenregistraties leiden tot een onderschatting, omdat de huisarts vaak niet wordt bezocht voor deze aandoeningen. De prevalentie van allergische en niet-allergische neusallergie (rhinitis) (waaronder hooikoorts) in de bevolking is naar schatting 15 tot 20% per jaar. In huisartsenregistraties is de prevalentie van allergische en niet-allergische rhinitis 2,5% voor mannen en 3,1% voor vrouwen per jaar. Allergische rhinitis komt voornamelijk voor tussen 5 en 45 jaar, met een piek tussen 15 en 24 jaar. ⁴⁶⁵

Op basis van bevolkingsonderzoeken heeft naar schatting een derde van de Nederlandse bevolking een neusallergie (allergische rhinitis), waaronder hooikoorts. Het aantal kinderen met een voedselallergie wordt geschat op 1,3% en het aantal volwassen op 1,2%. ⁸⁴

Hoe vaak komt een allergie voor bij mensen met een verstandelijke beperking?

In het Europese POMONA onderzoek (vragenlijsten) onder een gelegenheidssteekproef van 1.269 volwassenen met een verstandelijke beperking had 6,3% astma. ⁸⁵  In hetzelfde onderzoek had 21% een andere allergie (bij de vraag naar 'allergie' werd astma overigens uitgesloten). De twee prevalenties samengevoegd zouden neerkomen op een prevalentie voor een allergie van 27,3%.
In een Engels onderzoek onder 1.097 mensen met een verstandelijke beperking had 12% astma. ⁸⁶  Dit is twee keer zoveel als in de algemene Engelse bevolking. Kinderen met het downsyndroom hebben vaker een voedselallergie en ook vaker astma dan kinderen met een verstandelijke beperking zonder downsyndroom.

Bij een groot Australisch onderzoek (vragenlijsten) onder 2.540 (verzorgers/ ouders van) mensen met een verstandelijke beperking bleek 24% van de respondenten last te hebben van een allergie. ⁸⁷

In Amerikaans onderzoek werden kinderen zonder een verstandelijke beperking vergeleken met kinderen met een verstandelijke beperking en verstandelijke beperking met autisme of ADHD. Alle drie de groepen van kinderen met verstandelijke beperkingen hadden significant vaker last van allergieën dan de kinderen zonder verstandelijke beperking. ⁴⁶⁶