Glutenovergevoeligheid

Wat is glutenovergevoeligheid?

Coeliakie (glutenovergevoeligheid) is een ziekte die kan optreden bij mensen die daar een erfelijke aanleg voor hebben en die bij het eten van gluten afwijkingen in de dunne darm krijgen. Er kunnen naast de dunne darm meer organen aangedaan zijn.

 

Welke klachten geeft glutenovergevoeligheid?

De volgende klachten kunnen optreden: diarree, gewichtsverlies, groeiachterstand (bij kinderen), braken, buikpijn, opgezette buik al of niet met rommelingen, anorexia en harde ontlasting / obstipatie. De aanwezigheid van overgewicht sluit de diagnose niet uit.


Daarnaast kunnen er symptomen van andere organen zijn: dermatitis herpetiformis (een intens jeukende rode huidafwijking aan armen en benen), bloedarmoede door ijzergebrek, verhoogde waardes van leverenzymen in het bloed, geringe lichaamslengte, vermoeidheid, vitaminetekorten, ondervoeding, regelmatig terugkerende ontsteking van het mondslijmvlies en glazuurdefecten van de tanden.
Glutenovergevoeligheid kan ook samenhangen met autoimmuunziekten waarvan schildklierlijden en diabetes mellitus type 1 voorbeelden zijn. Daarnaast is voor patiënten met glutenovergevoeligheid een verscheidenheid aan neuro-psychiatrische condities gerapporteerd zoals depressie, angst, perifere neuropathie (zenuwaandoening), ataxie (bewegingsstoornis), epilepsie en migraine. 316


Voor mensen met een verstandelijke beperking is het soms niet mogelijk om genoemde klachten kenbaar te maken. Het kan zijn dat de omgeving dan alleen een gedragsverandering opmerkt.

 

Hoe vaak komt glutenovergevoeligheid voor in de algemene bevolking? 316

Bij volwassenen heeft 0,016% een herkende en 0,35% een niet herkende coeliakie (prevalenties). Bij kinderen krijgt 0,054% (incidentie) een herkende coeliakie en heeft 0,51% (prevalentie) een niet herkende coeliakie. 316

 

Hoe vaak komt glutenovergevoeligheid voor bij mensen met een verstandelijke beperking?

Hoe vaak coeliakie voorkomt in de totale populatie van mensen met een verstandelijke beperking, is onbekend.


In een studie onder kinderen met een verstandelijke beperking zonder syndroomdiagnose hadden zij even vaak coeliakie (5,5%) als de groep gezonde controlekinderen. 565


Mensen met het Down-syndroom hebben vaker coeliakie 566   567 ; in Nederland is de prevalentie 8%  316 .


In een Portugees onderzoek onder 98 kinderen en volwassenen met het downsyndroom bleek de prevalentie 9,2%. 317


Mensen met het downsyndroom met coeliakie hebben vaak gastro-intestinale klachten zoals chronische diarree en ook groeivertraging, maar een derde heeft geen klachten. De coeliakie kan al op jonge leeftijd optreden, hoewel het ook in de loop van de tijd kan optreden.


Ook bij het Turnersyndroom (4% 316 tot 9,5% 568 ) en het Williamssyndroom (2,2% 568 tot 8% 316 ) komt coeliakie vaker voor.

0,37% Algemene bevolking
Bij mensen met een verstandelijke beperking is dit niet bekend
8% Mensen met downsyndroom

244

244

Mulder CJJ (red). Richtlijn coeliakie en dermatitis herpetiformis. Nederlandse vereniging van maag-darm-leverartsen. 2008. Haarlem. NL.

Mulder CJJ (red). Richtlijn coeliakie en dermatitis herpetiformis. Nederlandse vereniging van maag-darm-leverartsen. 2008. Haarlem. NL.

244

244

Mulder CJJ (red). Richtlijn coeliakie en dermatitis herpetiformis. Nederlandse vereniging van maag-darm-leverartsen. 2008. Haarlem. NL.

Mulder CJJ (red). Richtlijn coeliakie en dermatitis herpetiformis. Nederlandse vereniging van maag-darm-leverartsen. 2008. Haarlem. NL.

244

244

Mulder CJJ (red). Richtlijn coeliakie en dermatitis herpetiformis. Nederlandse vereniging van maag-darm-leverartsen. 2008. Haarlem. NL.

Mulder CJJ (red). Richtlijn coeliakie en dermatitis herpetiformis. Nederlandse vereniging van maag-darm-leverartsen. 2008. Haarlem. NL.

535

535

Sezer T, Balcı O, Özçay F, Bayraktar N, Alehan F. Is Celiac Disease an Etiological Factor in Children with Nonsyndromic Intellectual Disability? J Child Neurol. 2016 Mar;31(3):285-8

Sezer T, Balcı O, Özçay F, Bayraktar N, Alehan F. Is Celiac Disease an Etiological Factor in Children with Nonsyndromic Intellectual Disability? J Child Neurol. 2016 Mar;31(3):285-8

536

536

Størdal K, Bakken IJ, Surén P, Stene LC. J Epidemiology of coeliac disease and comorbidity in Norwegian children. Pediatr Gastroenterol Nutr. 2013 Oct;57(4):467-71

Størdal K, Bakken IJ, Surén P, Stene LC. J Epidemiology of coeliac disease and comorbidity in Norwegian children. Pediatr Gastroenterol Nutr. 2013 Oct;57(4):467-71

537

537

Mårild K, Stephansson O, Grahnquist L, Cnattingius S, Söderman G, Ludvigsson JF. Down syndrome is associated with elevated risk of celiac disease: a nationwide case-control study. J Pediatr. 2013 Jul;163(1):237-42

Mårild K, Stephansson O, Grahnquist L, Cnattingius S, Söderman G, Ludvigsson JF. Down syndrome is associated with elevated risk of celiac disease: a nationwide case-control study. J Pediatr. 2013 Jul;163(1):237-42

244

244

Mulder CJJ (red). Richtlijn coeliakie en dermatitis herpetiformis. Nederlandse vereniging van maag-darm-leverartsen. 2008. Haarlem. NL.

Mulder CJJ (red). Richtlijn coeliakie en dermatitis herpetiformis. Nederlandse vereniging van maag-darm-leverartsen. 2008. Haarlem. NL.

245

245

Cerqueira RM, Rocha CM, Fernandes CD, Correia MR. Celiac disease in Portuguese children and adults with Down syndrome. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2010 Jul;22(7):868-71.

Cerqueira RM, Rocha CM, Fernandes CD, Correia MR. Celiac disease in Portuguese children and adults with Down syndrome. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2010 Jul;22(7):868-71.

244

244

Mulder CJJ (red). Richtlijn coeliakie en dermatitis herpetiformis. Nederlandse vereniging van maag-darm-leverartsen. 2008. Haarlem. NL.

Mulder CJJ (red). Richtlijn coeliakie en dermatitis herpetiformis. Nederlandse vereniging van maag-darm-leverartsen. 2008. Haarlem. NL.

538

538

Stagi S, Lapi E, D'Avanzo MG, Perferi G, Romano S, Giglio S, Ricci S, Azzari C, Chiarelli F, Seminara S, de Martino M. Coeliac disease and risk for other autoimmune diseases in patients with Williams-Beuren syndrome. BMC Med Genet. 2014 May 23;15:61

Stagi S, Lapi E, D'Avanzo MG, Perferi G, Romano S, Giglio S, Ricci S, Azzari C, Chiarelli F, Seminara S, de Martino M. Coeliac disease and risk for other autoimmune diseases in patients with Williams-Beuren syndrome. BMC Med Genet. 2014 May 23;15:61

538

538

Stagi S, Lapi E, D'Avanzo MG, Perferi G, Romano S, Giglio S, Ricci S, Azzari C, Chiarelli F, Seminara S, de Martino M. Coeliac disease and risk for other autoimmune diseases in patients with Williams-Beuren syndrome. BMC Med Genet. 2014 May 23;15:61

Stagi S, Lapi E, D'Avanzo MG, Perferi G, Romano S, Giglio S, Ricci S, Azzari C, Chiarelli F, Seminara S, de Martino M. Coeliac disease and risk for other autoimmune diseases in patients with Williams-Beuren syndrome. BMC Med Genet. 2014 May 23;15:61

244

244

Mulder CJJ (red). Richtlijn coeliakie en dermatitis herpetiformis. Nederlandse vereniging van maag-darm-leverartsen. 2008. Haarlem. NL.

Mulder CJJ (red). Richtlijn coeliakie en dermatitis herpetiformis. Nederlandse vereniging van maag-darm-leverartsen. 2008. Haarlem. NL.